محمد حسینی دیروز تصمیم گرفت در مقابل مقاومتهای حوزه هنری درباره عدم اکران برخی فیلمها در سینماهای متعلق به خود کوتاه بیاید تا مشکل نمایش فیلمها در برخی از سینماهای مهم و بزرگ برطرف شود. این دعوا از حدود سه ماه پیش، یعنی بعد از تعیین تکلیف اکران نوروزی آغاز شد. وقتی که حوزه هنری اعلام کرد اجازه نمیدهد 15فیلم سینمایی دارای مجوز اکران، در سینماهای متعلق به این نهاد به روی پرده بروند. واکنش ارشاد به این تصمیم، تصمیم چالشبرانگیز دیگری بود.
شورای صنفی نمایش در طول دو تا سه هفته اخیر تصمیم گرفت حواله اکران به سینماهای حوزه هنری ندهد با این مفهوم که یعنی اگر این 15 فیلم را اکران نمیکنید، پس بهتر است اصولا هیچ فیلمی اکران نکنید. این اقدام البته بسیار برای سینمای ایران تلخ محسوب میشد، چراکه سینماهای بزرگی نظیر بهمن، آزادی (51درصد)، استقلال، شاهد، سپیده و...؛ 80 سینما در کل کشور متعلق به حوزه هستند که درصورت نگرفتن حواله اکران، بدون فیلم باقی میمانند. اما حسینی روز گذشته در یک عقبنشینی دوستانه، دستور داد موضوع به حالت عادی برگردد. جالب اینکه این دستور وزیر، در حالی اتفاق افتاد که روز قبلش، محسن مومنی، رئیس حوزه هنری همچنان از مواضع حوزه هنری برای اکران نکردن برخی فیلمها پافشاری کرده و گفته بود: «آیا نمایش ندادن فیلمهای مفسدهانگیز که مورد اعتراض علمای دین و مجتهدان و نماینده ولی فقیه در بلاد است، بیقانونی است؟ ما آمادهایم تاوان این قانونشکنی را بدهیم.» حبیب کاوش، سخنگوی شورای صنفی نمایش دیروز درباره سخنان مومنی و دستور وزیر ارشاد به ایسنا گفت: وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی طی مذاکراتی که داشتهاند از ما خواستند بهخاطر حفظ مصالح سینما، حواله اکران را برای سینماهای حوزه هنری صادر کنیم. شورای صنفی نمایش معتقد است، بهخاطر حفظ آرامش بر سینما و توصیه آقای وزیر که بهخاطر مصالح سینما خواستند خدماتمان را به سینماهای حوزه داشته باشیم، فقط سکوت میکنیم.
ولی آن سوی میدان، بهنظر میرسد رئیس سازمان سینمایی یا همان معاون سینمایی ارشاد همچنان سر حرف خود ایستاده است. جواد شمقدری درباره ماجرای حوزه و ارشاد میگوید: «مسائل اکران و رفتارهای غیرقانونی حوزه هنری با بزرگمنشی و بردباری آقای دکتر حسینی فیصله مییابد.» آنطور که روابط عمومی معاونت سینمایی اعلام کرده، شمقدری همچنین معتقد است: «به هر حال شرایط سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به مانند مادر واقعی کودکی است که در مقابل مادر دروغین، حاضر است از سهم خود بگذرد تا مبادا این کودک از وسط دونیم شود. بقای سینمای ایران و حفظ آرامش در فضای اکران برای ما امر مهمی است، اگر چه بعضی اهدافشان در بحران و ایجاد نگرانیها تحقق مییابد و بدشان نمیآید همچنان جو سنگین دلهره و التهاب ادامه پیدا کند.»
شمقدری در بخش دیگری از سخنانش میگوید: «امروز ما ناچاریم بدیهیترین امور را توضیح دهیم و در مقابل برخی سفسطهها و مغالطهها روشنگری کنیم. گفته میشود ما قانون را قبول داریم اما آییننامهها برایمان مهم نیست. چون توسط چند نفر کمتر از خودمان نوشته شده است، که در باب این سخن دو نکته وجود دارد؛ یکی اینکه اساساً هر قانونی ناظر به کلیات یک موضوع و اجرای آن است و نگاه کلان را مطرح میکند و نحوه اجرا در عرصههای خردتر و در شرایط متفاوت آییننامههای مصوب ذیل آن قانون مبنای اتخاذ تصمیمات است.»
شمقدری ادامه میدهد: «اتفاقاً بخش اعظم کتاب قوانین و آییننامههای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را آییننامهها بهخود اختصاص داده، حالا چطور یک مسئول نهاد انقلابی که میگوید ما فقط متون قانونی را قبول داریم. نکته دوم هم اشاره داشته است که چون آییننامه را افراد کمتر از ما نوشتهاند قبول نداریم. البته خدا را شکر که مشخص شد درصورتی که برای ایشان محرز شود نویسندگان آییننامهها بر وی برتری دارند احتمالاً قبول میکند که در همین جا توضیح میدهم که در اینکه تنظیمکنندگان آییننامه اکران، در تقوا و ایمان و مجاهدت و... از ایشان عقبتر یا جلوتر هستند نمیتوانم قضاوتی داشته باشم اما در اینکه اتفاقاً به مباحث تخصصی اکران و نمایش و سینماداری مسلطتر و آگاهتر هستند در این تردیدی ندارم.»
رئیس سازمان سینمایی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به سخنان رئیس حوزه هنری گفت: «نکته جالبتر تفسیر این مسئول نهاد انقلابی در نحوه تبعیت از قانون است. ایشان گفته است اگر بر ما معلوم شود یک قانون که همه مراحلش را طی کرده اما باعث مفسده میشود ما به وصیت امام(ره) حق نداریم آن را اجرا کنیم، که در این باب این دو سؤال پیش میآید؛ اولا مبنای این تشخیص چهکسی است؟ آیا هرکس میتواند به همین گونه از اجرای هر قانونی سر باز بزند آیا در آن صورت سنگ روی سنگ باقی میماند.» رئیس سازمان سینمایی گفت: «معتقد نیستم شورای صنفی اکران هیچ اشتباهی نداشته است اما وقتی نماینده حوزه هم عضو این شوراست نمیپذیرم که بخواهند خود را از اشتباهات مبرا کنند، چون میتوانستند در همان ابتدا اعتراض کنند یا مسئولان امر را نسبت به بعضی تصمیمات هشیار سازند.»